Cilt: 9 Sayı: 2, 31.12.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makalesi

Kitap İncelemesi

Vefeyât

"Trabzon'dan Dünyaya..."
ISSN 2651-4559 | e-ISSN 2651-4567 | Periyot Yılda 2 Sayı | Başlangıç: 2018
Dergimizin Eski Adı: Karadeniz Teknik Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi
ISSN 2148-5001 | e-ISSN 2618-611X| Periyot Yılda 2 Sayı | Başlangıç: 2014-2018


Trabzon İlahiyat Fakültesi Dergisi (TİD) yılda 2 sayı (Aralık-Haziran) olarak yayımlanan, hakemli bir akademik dergidir. Amacımız bilimsel araştırmaların yayımında bilimsellik, objektiflik ve sağlıklı bir iletişim anlayışıyla yayım hayatımızı sürdürmektir.

MAKALE KABUL TARİHLERİ

Aralık Sayısı için: 01 Temmuz-15 Ekim / Haziran Sayısı için: 01 Ocak-15 Nisan

Derginin yayın dili Türkçe’dir. Ayrıca Arapça ve İngilizce bilimsel çalışmalar da  yayınlanır.  

Yayınlanmak üzere dergimize gönderilen makaleler, en az iki hakem tarafından çift taraflı kör hakemlik değerlendirmesine tâbi tutulmaktadır. İntihal tespit programı aracılığıyla makalelerin intihal raporu ortaya çıkarılır. 


  • Trabzon İlahiyat Dergisinde,  başta İlahiyat alanı olmak üzere Sosyal ve Beşeri Bilimler disiplinlerine ait makale, kitap kritiği ve sempozyum değerlendirmesi gibi çalışmalar yayımlanır.


YAZIM KURALLARI


Dergimize gönderilecek çalışmalar, (resim, şekil, harita, bibliyografya vb. malzeme hariç) 10 bin kelimeyi aşmamalıdır. Herhangi bir yazının hacminin bu üst sınırı aşması durumunda, editörler kurulunun vereceği karar geçerlidir.
Kaynaklar dipnotlarda ilk ve sonraki zikredildiği yerlerde kısaltılmış olarak verilmeli, kaynakçada tam künyesiyle zikredilmelidir.
• Dergide yayımlanması için hazırlanan yazılar, Microsoft Office Word (2003-2010) programında Times New Roman yazı stili ile yazılmalıdır.
• Metin 12 punto büyüklüğünde ve 1,5 satır aralıklı; dipnotlar 10 punto (yalnızca ana başlık 14 punto) büyüklüğünde ve 1 satır aralıklı yazılmalı ve doc veya docx olarak kaydedilmiş olmalıdır.
• Sayfa kenar boşlukları; üst 3, sağ 2,5, sol 2,5 ve alt 3 cm. olarak ayarlanmalıdır.
• Makalelerin İsnad Atıf Sistemindeki (2. Edisyon) dipnotlu kaynak gösterim ilkesine uygun yazılması gerekmektedir. Metin içi atıf sistemi (APA) dergimizde kullanılmamaktadır.
• Ana başlıklar, giriş, sonuç, kaynakça kelimeleri dahil tüm başlıklarda sadece kelimelerin ilk harfleri büyük olmalıdır. Örnek: Kur’an’da Hz. Peygamber’e Yönelik Hitap Biçimleri.
• Ana başlık (Türkçe-İngilizce) “giriş”, “sonuç” ve “kaynakça” kelimeleri hariç başlıklarda mutlaka rakam kullanılmalıdır.
• Makalenin Türkçe ana başlığı 14 punto olmalı, İngilizce başlık 10, diğer tüm başlıklar ise 12 punto olmalıdır.
• “Öz”, “abstract” kelimeleri ve anahtar kelimeler (Türkçe-İngilizce), özetler (Türkçe-İngilizce), 10 punto olmalıdır.
• “Keywords” kelimesi bitişik olmalı, anahtar kelimelerin (İngilizce-Türkçe) ilki, anabilim dalı/bilim dalı olmalı ve anahtar kelimelerin en sonuna nokta konulmalıdır. “Anahtar Kelimeler” ile” Keywords” kelimeleri kalın punto ve italik olmalıdır.

• İngilizce başlık, özet ve keywordda yer alan özel isimler, kitap adları ve kavramların yazımında Encyclopaedia of Islam’ın 3. edisyonu dikkate alınmalıdır. Bk. https://referenceworks.brillonline.com/browse/encyclopaedia-of-islam-3
• Giriş ve kaynakça yeni bir sayfadan başlamalıdır.
• Metin boyunca paragraf girintisi 1,25 cm olmalıdır.
• Paragraf aralıkları 6 nk olmalıdır.
• Üç satırdan fazla (blok) alıntılar, çift tırnak içinde, alıntı formatında 10 punto büyüklüğünde olmalı, sağdan normal paragraf hizasında (sağa yaslı), soldan 1,25 cm girintili olmalıdır.
• Kaynakça ilk satır girintili 1,25 cm olmalıdır.
• İngilizce başlık, özet ve keyword hariç Türkçe özet, anahtar kelimeler ve tüm metinde Arapça kelime, terim, müellif ve kitap isimlerindeki harfler (msl ġavāmiḑ) transkripte edilmemelidir. Sadece gerektiğinde şapka, ters ve düz apostroflar kullanılmalı ve bu kullanımlarda da tutarlılık olmalıdır. Mesela: Câmi‘ü’l-mesâil, et-Ta‘zîr fi’l-İslâm.
• Tüm dini terimler ve müellif isimleri mutlaka DİA’daki yazıma uygun olmalı ve tüm metin boyunca tutarlı şekilde yazılmalıdır. Türkçe’de yaygın diğer kelimeler için ise TDK esas alınmalıdır. Özellikle kelimelerdeki şapka ve kelime sonlarındaki harflerin yazımı konusunda mutlaka TDK esas alınmalıdır. Dükkân, nikâh, siyasi, içtimai, hukuki, merkezî, itimat, isnat, itikat vs.
• Trabzon İlahiyat Dergisine gönderilecek çalışmalar, yukarıda belirtilen hususlar hariç İSNAD 2’ye uygun olarak yazılmalıdır. İSNAD 2. Edisyon için bk. https://www.isnadsistemi.org/knowledgebase_category/isnad2/


     ETİK İLKELERİMİZ

  • Trabzon İlahiyat Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Trabzon ilahiyat dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklenmektedir.

    Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır (Bk. COPE Yönerge Türkçe).


    Ayrıca bk. İlahiyat Alan Dergileri Editörler Çalıştayı Kararları (20/01/2018)

    Hakemli dergide bir makalenin yayımlanması uyumlu ve saygı duyulan bilgi ağının gelişmesinde gerekli bir temel yapı taşıdır. Bu, yazarların ve onları destekleyen enstitülerinin çalışmalarının kalitesinin doğrudan yansımasıdır. Hakemli makaleler bilimsel metotları destekler ve şekillendirir. Bu yüzden beklenen etik davranışların standartlarında anlaşmaya varmak yayımlama ile ilgili tüm taraflar, yazar, dergi editörü, hakem ve yayımcı kuruluşlar için önemlidir:

    1. Yazarlık

    • Kaynakça listesi eksiksiz olmalıdır.
    • İntihal ve sahte veriye yer verilmemelidir.
    • Aynı araştırmanın birden fazla dergide yayımlanmasına teşebbüs edilmemeli, bilim araştırma ve yayın etiğine uymalıdır.

    Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

    a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
    b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
    c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
    ç) Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
    d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
    e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
    f) Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8).

    2. Yazarın Sorumlulukları

    • Tüm yazarlar önemli oranda araştırmaya katkıda bulunmalıdır.
    • Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu beyanı gerekir.
    • Tüm yazarlar geri çekmeyi ve hataların düzeltilmesini sağlamak zorundadır.

    3. Hakemliklerin Sorumlulukları

    • Değerlendirmeler tarafsız olmalıdır.
    • Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
    • Hakemler ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidirler.
    • Kontrol edilmiş makaleler gizli tutulmalıdır.

    4. Editöryal Sorumluluklar

  • • Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
    • Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
    • Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir.
    • Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir.
    • Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır.

    Hakemlik süreci bilimsel yayımlamanın başarısının merkezinde bulunmaktadır. Hakemlik sürecinin korunması ve iyileştirilmesi taahhüdümüzün bir parçasıdır ve Trabzon ilahiyat dergisi'nin bilim camiasına yayıncılık etiği ile ilgili her durumda özellikle şüpheli, yinelenen yayınlar olması durumunda ya da intihal durumlarında yardım etme zorunluluğu vardır. 

    Okuyucu Trabzon İlahiyat Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili herhangi bir şikayeti (intihal, yinelenen makaleler vb.) olduğu zaman trabzonilahiyatdergisi@gmail.com adresine mail atarak şikayette bulunabilir. Şikâyetler gelişmemiz için fırsat sağlayacağından şikayetleri memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapmayı amaçlarız.

    İntihali Ortaya Çıkarma

  • Trabzon İlahiyat Dergisi yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, en az iki hakem tarafından tek taraflı kör hakemlik değerlendirmesine tabi tutulur. Ayrıca intihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla makalelerin daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir.

    YAYIN İLKELERİMİZ

  • Trabzon İlahiyat Dergisi, Trabzon Üniversitesi İlahiyat Fakültesi tarafından yayımlanır.
  • TİD’de, başta İlahiyat alanı olmak üzere sosyal bilimlerin bütün alanlarında, İslâm düşünce ve kültürüne orijinal katkı sağlayacak nitelikteki özgün makale, tercüme, kitap tanıtımı, sempozyum, seminer ve konferans değerlendirmeleri ayrıca mülakat vb. çalışmalar yayımlanır
  • Dergide başta Türkçe olmak üzere bütün yabancı dillerde yayınlar kabul edilir.
  • Tercümelere ayrılan yer, derginin toplam sayfa sayısının 1/2’sini geçemez.
  • Dergimize gönderilen makaleler için değerlendirme ve yayınlama ücreti talep edilmemektedir.

    MAKALE GÖNDERME SÜRECİ

  • Trabzon İlahiyat Dergisi’nde yayımlanacak yazılar, (resim, şekil, harita, bibliyografya vb. malzeme hariç) en fazla 30 sayfa olmalıdır. Herhangi bir yazının hacminin bu üst sınırı aşması durumunda, editörler kurulunun vereceği karar geçerlidir.
  • Tercüme makaleler, orijinal metinle birlikte teslim edilmelidir.
  • Tercüme edilen bir makalenin orijinal başlığı ve bibliyografik bilgileri, Türkçe metinde başlığın sağ üst kenarına eklenecek bir simge vasıtasıyla dipnotlar alanında belirtilmelidir.
  • Tercüme makalelerin telif haklarıyla ilgili gerekli izinler muhakkak alınmış olmalı ve bunlar belgelendirilmelidir.
  • Makaleler, Trabzon İlahiyat Dergisi ilkelerine göre düzenlenmiş ve İsnad Atıf Sistemi yazım ilkelerine göre formatlanmış olmalıdır.


    ETİK İLE İLGİLİ KRİTERLER

    TR Dizin olarak araştırmacılarda etik bilinci geliştirmek ve akademik yaşamı ilgilendiren davranış ve kararların etik ilkeler çerçevesinde gerçekleşmesini sağlamak için etik ile ilgili 2020 kriterlerinde geliştirmeler yapılmıştır. İnsan katılımcıların araştırma öncesinde, esnasında ve sonrasında haklarının korunması, zarar görmelerinin önlenmesi, bilgilendirilmiş olarak onamlarının alınmasını sağlamak üzere, insan katılımcılar üzerinde yürütülecek sosyal bilimler alanındaki araştırmalar ile tarihi eserler ve kültür varlıkları üzerinde yapılacak her türlü bilimsel araştırma ve çalışmaları, çevrenin korunmasını da göz önünde tutarak etik yönden değerlendirilmesi ve çalışmaların etik açıdan uygun olması gerekmektedir.

    Araştırmanız etik inceleme gerektiriyor mu?

    Bir Öz Değerlendirme Kontrol Listesi

    Soru [Evet (E) /Hayır (H)]

    1. Çalışmanız o sırada bilgisi veya rızası olan veya olmayan insan katılımcıları içerecek mi? (Araştırmanın ana konusu sizseniz bunu içerir). (E/H)

    b. Çalışmanız hayvanları içerecek mi? (E/H)

    2. Çalışmanız katılımcı olsun olmasın, herhangi bir kişiyi fiziksel veya psikolojik zarara maruz bırakabilecek mi? (E/H)

    3. Kişileri veya gizli şirket veya şirket bilgilerini tanımlamanıza izin veren kişisel bilgilere ve / veya verilere erişebilecek misiniz? (E/H)

    4. Çalışmanız çevre veya toplum için önemli bir risk oluşturuyor mu? (E/H)

    5. Çalışmanız tarafından ortaya konulan ve daha fazla etik inceleme gerektiren herhangi bir etik sorun var mı? (E/H)

    Yukarıdaki sorulardan herhangi birine 'evet' cevabını verdiyseniz, bir tür etik inceleme gerekli olacaktır.

    NOT: ETİK ONAY VERİLMEDEN ÖNCE ÇALIŞMA BAŞLAMAMALIDIR.

    Bu ilkelere uymayan yayınlar, editörler tarafından değerlendirmeye alınmaksızın reddedilir.

    MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

  • Dergimize gönderilen yazılar, önce Yayın Kurulu’nca dergi ilkelerine uygunluk açısından incelenir.
  • Yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, intihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla intihal kontrolünden geçirilir.
  • İsnad Atıf Sistemi Yazım Kılavuzu'na (www.isnadsistemi.org) uygun görülmeyenler düzeltilmesi için yazarına iade edilir.
  • Değerlendirme için uygun bulunanlar, ilgili alanda en az iki hakeme gönderilir. Hakemlerin isimleri gizli tutulur ve raporlar beş yıl süreyle saklanır. Hakem raporlarından biri olumlu, diğeri olumsuz olduğu takdirde, yazı, üçüncü bir hakeme gönderilebilir veya Yayın Kurulu, hakem raporlarını inceleyerek nihai kararı verebilir. Yayına kabul edilmeyen yazılar, yazarlarına iade edilmez.
  • Yayın Kurulu, yazılarda imla vs. ile ilgili küçük değişiklikler yapma hakkına sahiptir.

Ücretsiz

Trabzon İlahiyat Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.